Witaminy i składniki mineralne to elementy prawidłowej diety każdego psa i kota. W zbilansowanej diecie ich zawartość powinna być optymalna. Wytyczne FEDIAF określają pewne minimum, a dla niektórych substancji maksimum, które powinno być dostarczone wraz z pożywieniem.

Zdrowe kości – wapń i fosfor

W przypadku wielu składników mineralnych ważne jest, co dostarcza się razem, jak też proporcje między poszczególnymi składnikami. Na uwagę zasługuje stosunek wapnia do fosforu – powinien być co najmniej 1:1, przy czym może być więcej wapnia (maksymalnie do poziomu 2:1 w wieku dorosłym). Zachęcamy do zapoznania się z wytycznymi żywieniowymi FEDIAF.  Tu znajdziesz najbardziej interesujące materiały do pobrania i wytyczne żywieniowe LINK.

Natomiast nie powinno być tak, że w posiłku występuje proporcja 1:2, czyli że mamy dwa razy więcej fosforu. Taka sytuacja mogłaby się zdarzyć w przypadku diety gotowanej, gdyby nie podano psu/kotu dodatkowej suplementacji wapnia i innych składników mineralnych. W przypadku posiłków domowych gotowanych niezwykle ważna również staje się suplementacja tauryny dla kota. Dodaje ją się do posiłku i podaje łącznie z nim.

Nie podawać więcej, szczególnie dla wybranych witamin

Zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża zawartość wybranych składników w diecie może być szkodliwa dla organizmu psa lub kota. Przykładami takich składników są np. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, D, E i dla nich FEDIAF podaje maksymalne dawki dzienne w zaleceniach.

Pamiętaj, że psy nie syntezują witaminy D₃ pod wpływem promieniowania słonecznego, a więc jeśli nie dostarczymy jej w diecie w postaci suplementacji, wystąpi niedobór tej witaminy w organizmie psa. Witamina D₃ jest niezbędna do wielu procesów życiowych, przede wszystkim do prawidłowej gospodarki fosforowo-wapniowej, ale nie tylko. Konieczność suplementacji dotyczy diety domowej, w przypadku karm pełnoporcjowych nie ma takiej potrzeby.

W przypadku zwiększenia zawartości tłuszczu w diecie warto uwzględnić zwiększoną ilość witaminy E, która ochrania tłuszcz przed oksydacją. Zazwyczaj diety kocie są bardziej bogate w tłuszcz.

Z kolei zapotrzebowanie na witaminę A należy zaspokoić poprzez beta-karoten w roślinach lub podawać gotową witaminę A pochodzenia zwierzęcego.

Suplementacja diet komercyjnych pełnoporcjowych nie jest konieczna

Zazwyczaj producenci karm pełnoporcjowych dbają o to, żeby dostarczyć odpowiednią ilość danego składnika, tak aby zawartość wszystkich składników pokarmowych była zgodna z wytycznymi.

Przy posiłkach domowych ta odpowiedzialność spoczywa na opiekunie psa. Wówczas najlepiej wybrać preparat mineralno-witaminowy, który zawiera odpowiednią ilość wszystkich składników pokarmowych zalecanych dla psa lub kota, i odpowiednio suplementować posiłki domowe.

Warto rozważać podawanie wapnia w postaci cytrynianu wapnia, szczególnie w przypadku kotów. Ta forma jest znacznie lepiej przyswajalna niż węglan wapnia – sprawdźcie na etykiecie rekomendacje.

Najczęstsze błędy żywieniowe w diecie psa i kota

Ilość wapnia

Jeśli w diecie brakuje składników pokarmowych, może wystąpić wiele negatywnych zjawisk. Układ kostno-stawowy jest narażony na wystąpienie nieprawidłowości z powodu nadmiaru czy niedoboru określonych składników diety.

Częstym błędem żywieniowym, popełnianym szczególnie w trakcie wzrostu psa, jest spożywanie nadmiernej ilości wapnia (np. pies otrzymuje posiłki pełnoporcjowe, a dodatkowo suplementację preparatów mineralno-witaminowych) lub odwrotnie – brak suplementacji przy diecie domowej.

Niestety, nie jest to zalecane postępowanie, bo zazwyczaj dochodzi do rozwoju innych chorób związanych z nadmierną podażą lub brakiem wapnia, co też jest groźne dla psa czy kota.

Zdarza się, szczególnie w dietach domowych, że podaż wapnia, fosforu, witaminy D₃ jest niedostateczna, a często występuje po prostu nadmiar fosforu w stosunku do wapnia, co też wywołuje choroby takie jak:

• martwica chrzęstno-kostna, dysplazja stawu biodrowego czy łokciowego,
• osteoartroza, czyli choroba zwyrodnieniowa stawów, krzywizna, zgrubienia na kościach długich czy też na żebrach.

Nadwaga i otyłość

Innym bardzo często występującym stanem chorobowym u psów i kotów związanym z nieprawidłowym karmieniem jest występowanie nadwagi i otyłości, która jest stanem zapalnym organizmu. Nadwaga jest o tyle groźna, że zwiększa ryzyko wystąpienia innych chorób, ponieważ organizm jest osłabiony.  Koty przy ciągłym dostępie do karmy oraz przy braku wychodzenia na dwór i prowadzenia życia „myśliwego”  przy braku wprowadzenia dostosowań są narażone na nadmierną wagę. Dostosowania polegają na wprowadzaniu zabaw z kotem, a także np. budowaniu półek, gdzie koty mogą wędrować, tuneli, etc.

Dodatkowo nieprawidłowa waga skraca życie naszego pupila.

Brak witamin i substancji mineralnych w diecie psa i kota

Jednak nie tylko zaburzenia w podaży tych podstawowych składników mogą wpływać na zdrowie psa. Przede wszystkim pamiętaj o wpływie witamin.

Witaminy mogą również oddziaływać na wzrost, wywoływać zaburzenia poznawcze czy niezborność ruchową u zwierząt. Wiele chorób czy objawów występujących u zwierząt wynika z braków określonych witamin, np.:

• braki witaminy B₁ powodują u szczeniąt czy kociąt upośledzenie wzrostu, u dorosłych niezborność ruchową (witaminę B₁ można znaleźć w: ryżu, kiełkach słonecznika, wieprzowinie, wątrobie, nerkach lub podawać przez odpowiednią suplementację),
• braki witamin B₂, B₃, B₁₂ powodują drżenia mięśni, słabość, problemy z oczami,
• niedobory witaminy D wpływają na przemiany wapnia i fosforu,
• brak witaminy E, czyli przeciwutleniacza hamującego powstawanie skrzepów i wpływającego na wydolność mięśniową.

Z brakami substancji mineralnych też wiąże się sporo negatywnych konsekwencji. Selen bardzo trudno jest dostarczyć w diecie, a jego deficyt może spowodować nieodwracalne skutki. Selen wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, na układ odpornościowy. Niedobór selenu może wywoływać lęk, przemęczenie, zaś jego nadmiar może być toksyczny.

Braki jodu z kolei mogą wpływać na choroby tarczycy, na osłabienie siły mięśni, na różnego rodzaju neuropatie. Jod zazwyczaj znajdziemy w rybach, jajach, podrobach drobiowych.

Podsumowując, brak lub nadmiar każdego składnika może być szkodliwy dla zdrowia, a czasem nawet wiąże się z zagrożeniem życia psa lub kota.